Układ przestrzenny Sieradza na przestrzeni wieków

 Artykuł poświęcony ulicy Zamkowej w Sieradzu w latach 1432-1823 ukazał się w nowym tomie Sieradzkiego Rocznika Muzealnego, nr 17/2021 (https://muzeum-sieradz.com.pl/sieradzki-rocznik-muzealny-tom-17/). Artykuł posiłkuje tabela, która ze względów objętościowych nie została wydrukowana, Czytelnicy mogą się z nią zapoznać tutaj. Wykorzystanie tabeli jest dozwolone pod warunkiem powołania się na jej źródło:  J. Jurek, Ulica Zamkowa w Sieradzu w latach 1432-1823 , Sieradzki Rocznik Muzealny nr 17, 2021. Tabele 1-3, https://sieradzkaprzestrzen.blogspot.com/2021/09/ulica-zamkowa-1432-1823-r.html

               Interesującym zagadnieniem, choć pozostającym nieco na boku głównego zadania, jakim jest dla mnie rekonstrukcja topografii i stosunków własnościowych w dawnym Sieradzu, jest pytanie o wymiary działek, na których stały miejskie zabudowania. Dokumenty pochodzące z XV-XVII wieku niezwykle rzadko wspominają o wymiarach działek podlegających sprzedaży lub innym transakcjom. Tymczasem badacze są przekonani, że w XIII wieku, kiedy wiele polskich miast powstało przez dokonywanie ich lokacji, wyznaczano miasta stosując się do pewnych reguł ich rozplanowywania. Wiąże się to m.in. z wyborem rozmiarów działki lokacyjnej, czyli pewnej fundamentalnej długości i szerokości, która, powtarzana, dawała początek topografii miasta. Niestety, najstarsze dokumenty rzucające światło na topografię miasta pochodzą z okresu dwieście lat po lokacji i sto lat po dużych zniszczeniach, jakie przyniósł najazd Krzyżaków z 1331 r. Z kolei najstarszy i wystarczająco szczegółowy plan miasta pochodzi z 182

  Do pobrania: artykuł , tabela właścicieli działek Stosunki własnościowe ulicy Tkackiej [1] da się dość dokładnie zrekonstruować na podstawie najstarszej sieradzkiej księgi wójtowskiej, o skrajnych datach wpisów od 1432 do 1457 r. Jako pierwsza dokonała tego Urszula Sowina [2] , ja zaś przedstawiam tutaj nieco odmienną wersję tej rekonstrukcji, opartą o podobny materiał źródłowy. Omawiana ulica (po łacinie występująca jako platea textorum , a dopiero w XVI wieku przemianowana na Sukienniczą) miała swój początek w pobliżu kościoła farnego i bramy miejskiej – a więc od ulicy Wszystkich Świętych, a dochodziła do ulicy Grodzkiej. Na tym ciąg komunikacyjny raczej się nie kończył – dochodził zapewne pod sam klasztor i jego cmentarz, ale tylko ten pierwszy odcinek nosił miano ulicy Tkackiej. Rekonstrukcja układu przestrzennego tej ulicy wykonana na podstawie akt z lat 1432-1457 przedstawia Rysunek 1.   Rysunek 1 . Rekonstrukcja układu przestrzennego ulicy Tkackiej w Sierad

W tym pierwszym wpisie na blogu chciałbym uzasadnić dostrzeżoną przeze mnie potrzebę jego istnienia. Wypada zacząć od przyznania wprost – nie jestem historykiem, a inżynierem. Od zawsze jednak interesowały mnie miejsca, w których żyję (a wychowałem się w Sieradzu) oraz historia, która w pewien sposób mnie bezpośrednio dotyczy. W taki sposób ok. 2007 roku zacząłem tworzyć swoje drzewo genealogiczne. Przy tej okazji wiele nauczyłem się o tym, jak wygląda praca historyka. Od 2010 r. regularnie i często odwiedzałem archiwa. Zachwyciła mnie ilość interesujących, regionalnych materiałów, które wpadały mi w ręce przy zgłębianiu genealogii. Uznając, że zasługują one na zainteresowanie, nawiązałem kontakt z kwartalnikiem PTTK Oddziału w Sieradzu pt. „Na Sieradzkich Szlakach”, którego redakcji mam dziś zaszczyt przewodniczyć. Po pewnym czasie, a było to jesienią 2015 r., zauważyłem w XIX-wiecznych aktach notarialnych odniesienia do ówczesnych miejskich nieruchomości. Tak rozwinęło się moje z

Streszczenie: W artykule opisano badanie układu przestrzennego bloku zabudowy obejmującego wschodnią pierzeję sieradzkiego rynku oraz działki położone w tyle działek przyrynkowych, przy ulicach odrynkowych i ulicy Tkackiej. Artykuł można pobrać w wersji PDF Blok zabudowy pierzei wschodniej rynku sieradzkiego w XV-XIX wieku Jakub Jurek Omawiany tu blok zabudowy rozciągał się między rynkiem ( Circulus / amphiteatro ), ulicą Grodzką ( platea Castrensi ), ulicą Sukienniczą ( platea pannificum ) i uliczką prowadzącą do rzeki ( vicus conferendo ad fluvium rivete , plateola versus fluvium tenden. [1] ). W XIX wieku zajmował powierzchnię ok. 1,706 ha, jak wynika z pomiaru kopii planu miasta z 1823 r. [2] Kształtem był wówczas zbliżony do prostokąta. Jego długość wzdłuż wschodniej pierzei rynku wynosiła koło 179 m, wzdłuż ulicy Sukienniczej – 176 m. Szerokość wzdłuż uliczki idącej do rzeki wynosiła ok. 108 m, natomiast wzdłuż ulicy Grodzkiej tylko 88 m. Fragment wspomniane